Inleiding
We realiseren ons maar heel weinig hoe stress en mentale klachten ons leven beïnvloeden, en hoe het aan de oorsprong ligt van een groot deel van onze klachten, misschien wel al onze klachten.
In dit stuk leg ik uit hoe je je bewust kunt worden van de belemmerende werking van stress, en hoe je een begin kunt maken er mee om te gaan.
Oorzaak Stress en mentale klachten - één oorzaak, één remedie!
Er is maar één oorzaak voor stress te vinden in het menselijk systeem. Zodra je gevoel van welbevinden of gemoedstoestand daalt, stijgt je niveau van stress. Dat is een mechanisme dat in ons allemaal zit ingebouwd en, er is geen ontkomen aan. Dat werkt voor iedereen hetzelfde, omdat het standaard is ingebouwd in eenieders' systeem. Zodra je stressniveau stijgt, begint je lichaam onmiddellijk met het aanmaken van een aantal stoffen en het afsluiten van een aantal systemen in je lichaam, waardoor je optimaal voorbereid bent op vechten of vluchten. Dat was geweldig toen wij nog in een berevel rondliepen op bijvoorbeeld de steppe, maar in het huidige tijdsgewricht misschien een tikkeltje te krachtig. Kijk hier voor wat toelichting. Zeker als dat meerdere keren per dag voorkomt. En vervolgens moet je biologische systeem alle zeilen bijzetten om je hormonen, extra suiker en andere stoffen die je lichaam in al haar onschuld heeft beschikbaar gesteld, weer ergens "op te bergen, of op te ruimen".
Het menselijk stress systeem is eigenlijk ontworpen om maar ééns in de 48 tot 72 uur gedurende maximaal 30 minuten geactiveerd te worden. Elke keer dat dat vaker en/of meer gebeurt, en je hebt niet de gelegenheid gehad om chemisch “af te rekenen” met de aanpassingen die eerder door je stress zijn gemaakt, wordt je chemische samenstelling van je bloed complexer. Daar reageren weer (alle) andere systemen in je lichaam op. Dus krijgt iemand die veel en vaak stress heeft last van zijn fijn afgestemde systemen in zijn lichaam. Dat kan tot allerlei klachten leiden, we zijn immers allemaal verschillend en reageren verschillend.
Feit is wel dat wanneer je stress ervaart, je reactie op een volgende instantie van stress heel vaak heftiger is, zeker als die stresservaringen kort op elkaar volgen. Met als gevolg dat je in een neerwaartse spiraal terecht kunt komen, en het van kwaad tot erger gaat. Het gevolg? Fysieke klachten: rood hoofd, transpireren, hartkloppingen, stijging bloeddruk, gewichtstoename, etc., etc. Maar veel stress heeft ook gevolgen voor je mentale systeem: iemand die veel en vaak stress ervaart, zal “een korter lontje” hebben, en vaak heftiger reageren dan zij/hij normaal zou doen.
In extremo (langdurige stress gecombineerd met ongezond leven) leidt een teveel aan stress tot fysieke maar ook ernstige mentale klachten zoals uitputting, overspanning, burn-out, depressie en zelfs tot ernstige psychologische klachten.
Geen wenselijk situatie dus, maar hoe ga je daar dan mee om?
Remedie Stress en mentale klachten - één oorzaak, één remedie!
Sporten helpt. Mediteren helpt, wandelen in de natuur, de humor ervan inzien ook. Allemaal een beetje.
Maar is het niet veel verstandiger om te voorkomen dat je in een stressvolle situatie raakt wanneer dat eigenlijk niet nodig is?
Je vind de sleutel in je gevoel. Zodra iets “niet goed voelt”, ga je stress opbouwen. Er is echter een directe koppeling tussen jouw denken en je gevoel: denk je positief, dan voel je je positief, en andersom. Gedachten en gevoel zijn vrijwel onlosmakelijk verbonden.
“Je ervaart altijd het gevoel van jouw denken in de situatie – Sydney Banks”
Wij hebben echter geen grip op onze gedachten. Hoezeer je ook probeert positief te denken door de dag heen, er komt altijd wel ergens een negatieve gedachte voorbij, juíst als je probeert positief te denken. Wij denken volgens de wetenschap ca 50.000 tot 125.000 gedachten per dag (afhankelijk van wie je gelooft), dus de kans dat daar geen enkele negatieve bij zit, is te verwaarlozen. (Sterker nog, er zijn onderzoeken waarin 70% van die gedachten als negatief worden beschouwd.) En volgens de school van het positieve denken, heb je het dan verkeerd gedaan! Dat is dan een reden om het gevoel te krijgen (of te denken) dat je gefaald hebt, waardoor je zomaar in een negatieve gevoels/gedachtespiraal terecht komt. En dan… je raadt het al!
Je gevoel bepaalt voor jou of je met een meer of minder dan neutrale gedachte bezig bent, en fungeert dus eigenlijk als kompas. Lekker of neutraal gevoel: alles is ok, minder dan neutraal gevoel: ik denk een minder dan neutrale gedachte.
En nou komt het: de echte truc is: doe niets met die gedachte/dat gevoel! Ga hem niet wegdrukken, compenseren, bewust positief denken, of voor mijn part een liedje zingen… laat die gedachte (of dat gevoel) met rust! Als al die dagelijkse aantallen gedachten maar een beetje kloppen, heb je minstens binnen een paar seconden een nieuwe gedachte/gevoel! Er komt dus altijd een nieuwe gedachte!
En jij hebt als mens, absolute vrijheid om te kiezen aan welke gedachte/welk gevoel je aandacht besteed!
Er is nog een andere belangrijke reden om niet bezig te zijn met negatieve gedachten: Het grootste deel (tot wel 90%) is niet waar. En als hij waar is, ga je er niet over nadenken, maar doe je er onmiddellijk iets aan. Opgelost. Stel je eens voor hoe je leven er uit ziet als je die negatieve gedachten met rust laat?
Het enige wat je jezelf dus moet leren is om minder dan neutrale gedachten/gevoelens met rust te laten! Niet aankomen! Niet mee bezig zijn!
Je kunt immers best met een slecht humeur je werk doen, en toch productief zijn? Als je maar even accepteert dat je een slecht humeur hebt, en het daarbij laat!
En weet je wat het mooiste is: als je die slechte bui/die onzekere gedachte/die frustrerende situatie gewoon even laat voor wat hij is, verdwijnt hij meestal vanzelf! Omdat je dan opgaat in hetgeen je dan aan het doen bent. (en je gevoel als vanzelf verbetert…)
Waardoor je stress ook ineens minder is en langzaam verdwijnt.
Conclusie Stress en mentale klachten - één oorzaak, één remedie!
Laat je minder dan neutrale gevoel/gedachte met rust! Alleen als je die met rust laat, verdwijnt hij vanzelf. Als je dan niet doet, kom je in een negatieve spiraal terecht waarbij je je steeds slechter gaat voelen, uitmondend in een stressvolle ervaring of erger.
Wil je leren hoe je dit doet?
Neem contact op:
+31 6 125 25 642
Mooi duidelijk stuk en helemaal mee eens! Dank je wel Swier.
Dank je wel, Ellen!