Het blijkt dat we wel degelijk actief invloed kunnen uitoefenen op de werking van onze hersenen. Ik vond een erg leuk artikel in FastCompany van Judah Pollack en Olivia Fox Cabane wat dat beschrijft. Ik ben geen neuroloog, maar ik zie wel degelijk de relevantie van deze informatie voor iedereen die zuinig wil zijn op zijn hersenen. Onderstaand een korte impressie.

In je hersenen worden je denkprocessen elektrisch gestuurd door je neuronen. De ontwikkeling van die neuronen wordt gestimuleerd door de onderwerpen waar je over denkt. Dus: hoe meer je over een bepaald onderwerp nadenkt, hoe sterker die neuronencircuits worden. Oefening baart dus kunst. En dat levert dus sterkere (lees: meer) neurocircuits op voor een bepaald onderwerp.

Heel lang hebben wetenschappers zich gericht op het begrijpen van leerprocessen, zodat we beter kunnen leren (leren ;-)).

Het blijkt echter dat er meer aan de hand is. Het blijkt misschien nog wel belangrijker te zijn om aandacht te besteden aan de afbraak van synaptische verbindingen (de verbindingsvlakken van neuronen). Die verbindingen worden namelijk onderhouden door zogenaamde Gliacellen. We weten nog niet precies hoe dit werkt, maar het blijkt dat de gliacellen de verantwoordelijkheid hebben om signalen te versnellen én te onderbreken. Zie het als een tuin waar je oude verdorde takken weghaalt om nieuwe te laten groeien. Wanneer bepaalde Gliacellen een chemisch signaal krijgen zullen ze de betreffende verbinding “snoeien”. Zo komt er weer ruimte voor het maken van nieuwe verbindingen, en kun je dus meer leren.

Heb je wel eens het gevoel dat je hersenen “vol” zitten? Bijvoorbeeld aan het begin van een nieuwe baan of een nieuw project of ander nieuw begin? Op een bepaalde manier is dat inderdaad ook zo, je hebt geen ruimte meer om nieuwe verbindingen te maken. Daarnaast is je neuronen netwerk (op het gebied van die nieuwe informatie) dan nog niet geoptimaliseerd. Gedurende je slaap worden je synapsen geoptimaliseerd door je microgliacellen, zodat er soms wel 60% (!) nieuwe ruimte ontstaat voor het maken van nieuwe verbindingen.

Wel eens wakker geworden na een goede nacht, waarna je helder en scherp kon nadenken? Dat komt omdat gedurende de nacht de gliacellen je neuronennetwerk geoptimaliseerd hebben, en je dus nieuwe capaciteit om te leren hebt gekregen. Daarom zijn middagdutjes helemaal niet slecht.

Denken met een tekort aan slaap staat dus gelijk aan je met een machete door een oerwoud hakken. Het is een warboel, gaat langzaam een is uitputtend. Denken met een uitgerust brein is een beetje als een wandeling in het park: de paden zijn schoon en duidelijk en hebben duidelijke verbindingen, je komt gemakkelijk van het één naar het ander.

Je hebt zelfs enige grip op wat je hersenen besluiten te wissen terwijl je slaapt. Je Gliacellen zijn geneigd om de synapsen te verwijderen die je niet gebruikt. Degene die je gebruikt worden het best verzorgd. Het is dus belangrijk om na te denken over de dingen die je welbewust wil ontwikkelen. Als je bijvoorbeeld veel aan het nadenken en lezen bent over bijvoorbeeld het einde van Game of Thrones, en weinig over je werk, welke synapsen worden dan als eerste gerecycled, denk je?

Als je je dus wil door ontwikkelen, denk dan na over de dingen die je belangrijk vindt. De tuinlieden in je hersenen zullen dan je synapsen op de door jou gewenste manier verzorgen. Zo breng je je hersenen tot bloei.